Drzewka owocowe - jakie podkładki wybrać?

W pierwszym opublikowanym poście na łamach tego blogu poruszę temat drzew owocowych i ich podkładek. Podzielę się sugestiami na co zwrócić uwagę wybierając drzewka owocowe, jaką podkładkę do nich wybrać i dlaczego odporność drzew jest taka ważna w sadzie. Podam również przykłady podkładek polecanych przez naszą Zagrodę dla różnych gatunków drzewek owocowych.

Na co zwrócić uwagę wybierając drzewka owocowe?

    Wybierając drzewka do sadu musimy podjąć kilka ważnych decyzji. Musimy zdecydować jakie gatunki w nim posadzimy, jakie to będą odmiany oraz na jakich podkładkach. Posłużę się przykładem. Gatunek to jabłoń domowa, odmiana reneta szara, podkładka M26. Każda z odmian ma swoje specyficzne cechy, dlatego bardzo często szczepi się rośliny, aby uzyskać nową, łączącą różne cechy. Szczepienie to proces przeniesienia części rośliny tzw. zrazu lub oczka na inną roślinę tzw. podkładkę. W przypadku podkładek istotnymi cechami są odporność na choroby, suszę i mróz oraz siła wzrostu, natomiast przy zrazach bierzemy pod uwagę również odporność na choroby i przede wszystkim cechy owocu. Zraz jest tą częścią rośliny, która po szczepieniu będzie się rozwijać tworząc koronę i pędy z owocami. Wybierając drzewka owocowe zwróćmy uwagę również na miejsce szczepienia. Możemy mieć drzewko z karłową podkładką zaszczepione wysoko, dzięki czemu uzyskamy niskie drzewo z wysoko osadzoną na pniu koroną. Po drugiej stronie tej układami jest silnie rosnąca podkładka, na której zaszczepimy zraz nisko uzyskując duże drzewko jednak z niskim pniem. Drzewa takie bardzo często określane są jako niskopienne.

Jaką podkładkę wybrać do drzewka owocowego?

    Kupując drzewka owocowe w szkółce do wyboru mamy sporo podkładek. Każda z nich ma swoje specyficzne cechy. Aby wybrać odpowiednia dla nas musimy odpowiedzieć sobie na pytanie, czego oczekujemy od naszego sadu. Zapewne inne podkładki wybierać będą sadownicy do produkcji towarowej, gdzie istotne jest aby drzewko szybko zaczęło owocować a inne ludzie, którzy chcą posadzić kilka drzewek wokół domu i cieszyć się własnymi owocami przy stosunkowo niedużym nakładzie pracy. Podstawowym podziałem podkładek jest siła ich wzrostu. Wyróżnić tutaj możemy podkładki silnie rosnące, półkarłowe i karłowe. Charakteryzując ten podział w dużym skrócie, możemy przyjąć, że silne podkładki mają mocny system korzeniowy przez co drzewka na nich zaszczepione są odporne na susze, nie wymagają palikowania, zazwyczaj tworzą wielkie drzewa rodzące owoce przez wiele lat, jednak stosunkowo późno wchodzą w okres owocowania, bo po kilku latach od posadzenia. Drzewka na podkładkach półkarłowych są średniej wielkości, zazwyczaj jednak wymagają podpór jak również nawożenia i podlewania w okresach suszy. Drzewka na podkładach karłowych szybko wchodzą w okres owocowania, zazwyczaj już w kolejnym roku po posadzeniu, wymagają jednak podpór, nawożenia i podlewania. Często też żyją krótko, dając owoce przez kilkanaście lat. Kupując sadzonkę drzewka, warto zapytać szkółkarza o odporność podkładki na mróz i choroby.

    Poniżej zamieszczam tabelę z przykładowymi podkładkami stosowanymi przy szczepieniu jabłoni, grusz, śliw, wiśni i brzoskwiń z podziałem na siłę wzrostu.

Tabela - Przykładowe podkładki drzew owocowych z podziałem na siłę wzrostu.

Jakie podkładki poleca Zagroda Skrawek Nieba?

    W powyższej tabeli zawarte zostały przykładowe podkładki dla drzewek owocowych. Pogrubione zostały jednak te, które warte są uwagi i polecane przez nas. Główne cechy brane pod uwagę to wysoka odporność na choroby, suszę i mróz oraz brak konieczności częstego nawożenia czy palikowania drzewek. Dzięki temu posadzone drzewka są jak najmniej obsługowe, czyli radzą sobie dobrze bez zbędnych zabiegów pielęgnacyjnych. Oczywiste jest, że w pierwszym roku po posadzeniu należy zadbać o dobrą wilgotność ziemi w pobliżu drzew aby dobrze się ukorzeniły. Dla dobrego plonowania nie obędzie się również bez przycinania i przyginania gałęzi, które traktujemy pod względem ważności na równi z cięciem. Z dostępnych obecnie na rynku podkładek drzew owocowych, w naszej ocenie, te najlepiej nadają się do sadu permakulturowego. Dla jabłoni są to antonówka i A2. Zaakceptować możemy również podkładkę M26 ponieważ jest bardzo popularna, odporna na choroby, dobrze radzi sobie z suszą. Jedynym jej minusem jest to, że jabłonie nie niej szczepione powinny być palikowane, gdyż na silnym wietrze mogą się przewracać. Dla gruszy warto wybrać podkładkę z gruszy kaukaskiej, dla śliwy ałyczę, dla wiśni colt, a dla brzoskwini rakoniewicką.

Dlaczego odporność drzew jest taka ważna?

Zakładając permakulturowy sad powinniśmy wybierać drzewa, które dobrze radzą sobie w naszym klimacie, aby były odporne zarówno na warunki atmosferyczne jak również choroby i szkodniki. Coraz częściej w Polsce pojawiają się długie okresy suszy, dlatego powinniśmy sadzić drzewa sięgające głęboko korzeniami, aby nie musieć ich ciągle podlewać. Związek wody i drzew to bardzo szeroki temat, którego nie sposób opisać w kilku słowach, dlatego w tym wpisie nadmienię jedynie, że jest to związek bardzo pozytywny a im głębszy system korzeniowy tym korzyści dla drzewa i wody większe. Odporność na choroby jest istotna z tego względu, aby nie było konieczności prowadzenia ciągłych oprysków. Jest to z wielu przyczyn niekorzystne. Nawet wybierając produkty ekologiczne, czy różnego rodzaju wywary, tracimy pieniądze na ich zakup a także czas na sporządzenie roztworu i oprysk. Sztuczne biocydy przynoszą więcej strat niż zysków, ponieważ oprócz ich wysokiej ceny są aż nazbyt "skuteczne" zabijając nie tylko to czego chcemy się pozbyć, ale również wiele innych organizmów pożytecznych a często nawet koniecznych to przetrwania tej rośliny, którą próbujemy uratować. Dobór gatunków odpornych na choroby, dobrze przystosowanych do naszego klimatu, odpowiedni rozstaw nasadzeń, zabiegi pielęgnacyjne przeprowadzane o odpowiednich porach pozwalają na posiadanie zdrowego sadu.