Kompost - jak tchnąć życie w ogród?

 

Dzisiejszy post dotyczy ważnego tematu jakim jest kompost. Poniżej postaram się wyjaśnić czym on jest, jak go przygotować i wykorzystać, jakie są jego zalety oraz podam jak przygotowujemy go w Zagrodzie Skrawek Nieba.

Co to jest kompost?

    Kompost to materia organiczna rozłożona przez mikroorganizmy tlenowe. Jest to naturalna próchnica pełna życia i szczątków tego życia, zawierająca wiele pierwiastków mogących zostać przyswojonych przez rośliny. Dzięki procesowi kompostowania materia organiczna, która nie jest przyswajalna przez rośliny zostaje rozłożona do takiej formy, aby było to możliwe. Proces ten zachodzi dzięki niezliczonej ilości bakterii, grzybów, nicieni i innych mikroorganizmów w warunkach tlenowych. Mikroorganizmy tlenowe sprzyjają późniejszemu rozwojowi roślin. Innym sposobem rozkładu materii organicznej jest rozkład beztlenowy, w którym rozwijają się inne mikroorganizmy. Rozkład beztlenowy to np. gnicie, jednak w tym sposobie mogą rozwijać się również niechciane patogeny atakujące rośliny i powodujące ich choroby. Oczywiście prowadząc ogród również wykorzystuje się rozkład beztlenowy np. przy tworzeniu gnojówek, jednak jest to temat na osobny wpis. Dzięki wysokiej temperaturze podczas kompostowania większość organizmów patogennych dla człowieka, zwierząt czy roślin zostaje unieszkodliwiona. Odpowiednio sporządzony kompost nie śmierdzi!

Jak przygotować kompost?

    Do prawidłowego kompostowania potrzebujemy materii organicznej zasobnej w węgiel i azot. Węgla zawsze będzie więcej, jednak aby proces kompostowania zachodził dobrze powinno być go średnio 30 razy więcej niż azotu. Bardzo często przy temacie kompostowania pojawiają się pojęcia frakcji brązowej i zielonej. Frakcja brązowa to wszystkie materiały suche. Można tu zaliczyć zrębki drzewne, słomę, suche liście. Materiały te mają spore ilości węgla. Frakcja zielona to wszystkie materiały świeże takie jak obierki z warzyw, skoszona trawa, odchody zwierząt. Materiały te są zasobne w azot. Aby proces kompostowania zachodził prawidłowo materiały te należy ze sobą wymieszać. Dla uproszczenia można przyjąć, że stosunek materiałów z danej frakcji powinien być równy, czyli podobne ilości materiału świeżego należy wymieszać z podobną ilością materiału suchego. Najlepiej jednak gdyby frakcja brązowa nieznacznie przeważała nad zieloną.

    Wiedząc już co składa się na materiały do kompostowania możemy przygotować pryzmę, czyli naszą mieszankę. Warto robić to warstwowo usypując z materiałów kopiec. Gdy będzie on zbyt niski, kompost nie nagrzeje się odpowiednio, natomiast gdy będzie zbyt wysoki jego własny ciężar utrudniał będzie dostęp powietrza. Usypany kopiec powinien mieć około 1 metra wysokości. Pryzmę ustawiamy bezpośrednio na ziemi, aby organizmy żywe mogły z niech wędrować do kompostu. Najlepiej ustawić pryzmę w miejscu zacienionym i osłoniętym od wiatru, ponieważ słońce będzie osuszać kompost a wiatr może rozwiewać wrzucone materiały. Po wysypaniu kilku warstw materiałów kopiec podlewamy i czekamy. Po kilku dniach materia wewnątrz pryzmy powinna się nagrzać a to oznacza, że mikroorganizmy już się tam zadomowiły na dobre. Warto pilnować, aby pryzma była stale wilgotna, ale nie mokra. W razie długotrwałych deszczów pryzmę można przykryć. Przerzucanie kopca z kompostującą się materią organiczną dostarcza tlenu i przyspiesza kompostowanie. Takie napowietrzanie powinniśmy wykonywać co kilka dnia na początku kompostowania. W miarę rozkładu materii można to robić coraz rzadziej, aż do uzyskania żyznego humusu.

Jak wykorzystać kompost?

    Kompost to idealny materiał do zasilania gleby pod roślinami. Wystarczy sypnąć kilka garści w miejscu gdzie rośnie drzewo lub krzew. Można wykorzystać go również podczas wysiewu nasion w doniczkach. Wystarczy zmieszać go ze zwykłą ziemią z ogrodu i odrobiną piasku, aby uzyskać świetne podłoże. Kompost sprawdzi się również podczas sadzenia drzew. Po wykopaniu dołka warto wsypać do niego kilka łopat kompostu i wymieszać z glebą aby tchnąć w nią życie, tak potrzebne nowo sadzonemu drzewku. Materiał ten świetnie sprawdzi się do zakładania grządek bez przekopywania gleby, gdzie na warstwie kartonu wysypuje się kompost i grządka jest praktycznie gotowana do uprawy roślin.

    Kompost nie jest sam w sobie nawozem dla roślin, jest mieszanką martwej materii organicznej i żywiącymi się nią mikroorganizmami, które produkują nawóz. Dzięki jego stosowaniu w glebie rozwija się życie. To właśnie od tego życia istnieje określnie "żyznej" gleby. Dodatkowo duża ilość materii organicznej w glebie pozwala zatrzymywać spore ilości wody. Temat wody w glebie jest bardzo obszerny, dlatego zostanie poruszony w przyszłości w osobnym wpisie. Wpływ kompostu na rozwój życia jest nieprzeceniony. Dzięki temu życiu, tym mikroorganizmom dostarczonym wraz z kompostem rośliny mogą się rozwijać, być zdrowe i odporne. Kompostownik powinien być sercem każdego ogrodu.

Jakie są zalety kompostu?

    Główną zaletą kompostu jest to, że posiada ogromne ilości organizmów sprzyjających rozwojowi roślin. Można użyć skrótu myślowego, że kompost zatrzymuje wodę w glebie przeciwdziałając skutkom suszy. Dzięki wysokiej temperaturze podczas kompostowania większość patogenów i nasion chwatów zostaje uszkodzona, dzięki czemu rośliny są zdrowe. Kompost jest darmowy, gdyż można wytwarzać go z dostępnych wokół siebie odpadów organicznych. Dodatkowo pozwala zaoszczędzić sporo pieniędzy, których nie trzeba wydać na ziemię do wysiewu, nawozy czy środki ochrony roślin. Zaletą kompostu jest również to, że pozwala pozbywać się bioodpadów w sposób bezpieczny i w przeciwieństwie do gnicia bez przykrych zapachów. Kompost daje też szczęście. Dlaczego? Otóż spośród wielu tlenowych bakterii rozwijających się w kompoście, może być tam obecna również ta nazywana bakterią szczęścia. Kontakt z nią powoduje wytwarzanie serotoniny, czyli hormonu szczęścia. W końcu jak mówi chińskie przysłowie, chcesz być szczęśliwy całe życie, załóż ogród.

Jak robimy kompost w Zagrodzie Skrawek Nieba?

    W naszej zagrodzie do produkcji kompostu wykorzystujemy głównie ściółkę z pomieszczeń dla zwierząt. Jest to gotowa mieszanka odchodów zawierających sporo azotu ze słomą bogatą w węgiel. Dodatkowo, aby mieszanka ta była bardziej zróżnicowana na pryzmę trafia skoszona trawa, resztki z roślin jednorocznych czy opadłe liście. Mieszanka ta kompostuje się i dojrzewa. Pomocne są tutaj kury, które mieszają pryzmę oraz wyjadają z niej nasiona i robaki. Po około roku czasu kompost jest gotowy do użycia.