Stanówka owiec w Zagrodzie Skrawek Nieba

    Stanówka to okres rozrodu owiec. Dlaczego warto rozpocząć ją na przełomie września i października oraz jak wygląda ona w Zagrodzie Skrawek Nieba?

Jak wygląda rozród owiec?

    Owce nazywane są zwierzętami krótkiego dnia, ponieważ ich aktywność rozrodcza rozpoczyna się w momencie skracania się dnia, czyli zazwyczaj w lipcu. Długość okresu rozrodczego zależy od rasy, warunków klimatycznych oraz przede wszystkim od zapłodnienia. Owce, które zostały skutecznie pokryte przez tryka zazwyczaj nie mają kolejnej rui. Rują nazywamy jedną z faz cyklu płciowego, w czasie której występuje owulacja. Ruja u owiec trwa około 30 godzin a najlepszym momentem na zapłodnienie jest jej druga połowa. Długość rui może się skracać lub wydłużać w zależności od pory dnia, warunków klimatycznych lub obecności tryka. Objawy rui nie są jednoznaczne, dlatego bardzo często do jej stwierdzenia wykorzystuje się tryka, który wykazuje chęć pokrycia samicy. Owca w trakcie rui również wykazuje zainteresowanie trykiem oraz pozwala mu na pokrycie. Cykl płciowy u owiec trwa średnio 18 dni co oznacza, że owca powtarza ruje po niespełna trzech tygodniach jeśli nie została skutecznie pokryta. Większość ras owiec wykazuje sezonową aktywność płciową, jednak niektóre np. wrzosówki mogą zostać pokryte niezależnie od pory roku.

Jak przygotować owce do rozrodu?

    Owce większości ras dojrzewają płciowo w wieku 6 miesięcy, jednak zarówno tryki jak i maciorki powinny być wykorzystane do rozrodu dopiero po ukończeniu 12 miesięcy. Wcześniejsze próby mogą zakończyć się zahamowaniem wzrostu matki lub poronieniami. Samice przeznaczone do rozrodu powinny być w dobrej kondycji, czyli bez żadnych widocznych śladów chorób lub urazów, odpowiednio odżywione i zadbane. Zarówno maciorki jak i tryki nie powinny być zbytnio otłuszczone co utrudnia skuteczne pokrycie i prawidłowy rozwój płodu. Przed i w trakcie stanówki warto podawać ziarno owsa, co pozytywnie wpływa na płodność szczególnie samców.

Jaki termin rozpoczęcia stanówki jest odpowiedni?

    Największa aktywność płciowa owiec przypada na miesiące wrzesień i październik, dlatego termin ten jest najbardziej odpowiedni do rozpoczęcia stanówki. Dodatkową zaletą jest późniejszy termin wykotów. Ciąża u owiec trwa średnio 150 dni. Owce pokryte w październiku wykocą się w marcu. W tym miesiącu zazwyczaj nie występują już siarczyste mrozy, dlatego nawet kilkudniowe jagnięta mogą być wyprowadzane na krótkie spacery na zewnątrz. Istotny dla zdrowia jagniąt jest ich, nawet krótki, pobyt na słońcu. Ponadto w momencie najszybszego wzrostu traw, jagnięta będą miały już około trzech miesięcy i zaczną zaspokajać większość swojego zapotrzebowania żywnościowego na pastwisku. Jest to bardzo ekonomiczne rozwiązanie. W trakcie ciąży warto przynajmniej raz podać owcą selen. Najczęściej występuje on w formie preparatu z witaminą E do iniekcji, czyli wstrzyknięcia pod skórę pomiędzy łopatkami. Zabieg ten wykonuje się na miesiąc przed przewidywanym terminem porodu. Część hodowców stosuje również tą formę suplementacji przed stanówką, co poprawia płodność owiec.

Jak przebiega stanówki w Zagrodzie Skrawek Nieba?

    Wyróżnia się kilka metod krycia owiec. W naszej zagrodzie stosujemy tzw. krycie haremowe, czyli wpuszczamy na określony czas tryka do grupy naszych owiec. Zazwyczaj tryk przebywa w stadzie przez okres 40 dni, czyli ponad dwa cykle płciowe. Dzięki temu zwiększa się prawdopodobieństwo pokrycia wszystkich owiec, ponieważ gdyby nie powiodło się to w trakcie pierwszej rui, istnieje możliwość pokrycia podczas drugiej. Kotne owce powinny być traktowane delikatnie, bez niepotrzebnego przepędzania i niepokojenia. Skutkować to może przepychaniem się owiec i uderzeniami w brzuch co prowadzi do poronień. Najbardziej intensywny rozwój ciąży następuje w czwartym miesiącu i wtedy staje się ona widoczna. Brzuch owcy jest szeroki i zazwyczaj z jednej strony nieco większy niż z drugiej. Poród zwiastuje obniżenie się brzucha i zmienione zachowanie owcy, ale o tym już w kolejnym poście.