Wypas rotacyjny dobry dla zwierząt i pastwisk

W dzisiejszym poście podejmuję temat wypasu rotacyjnego. Próbuję pokrótce wyjaśnić, czym on jest, jak wyznaczać poszczególne kwatery, jak długo zwierzęta powinny przybywać na takim kawałku pastwiska oraz jak duży powinien on być. Podaję przykłady ogrodzeń stosowanych od wydzielania kwater i zwierząt możliwych do takiego wypasu. Wskazuję również zalety z takiego rodzaju wypasu.

Wypas rotacyjny - co to jest?

Wypas rotacyjny to sposób wypasu zwierząt na pastwisku podzielonym na części, pomiędzy którymi zwierzęta rotują w określonym czasie. Części te nazywane są kwaterami, dlatego bardzo często taki sposób wypasu nosi miano kwaterowego. Kwatera taka służy zwierzętom przez kilka dni, po czym zostają one przeniesione na kolejną i znów na kolejną, itd.

Jak długo zwierzęta przebywają na jednej kwaterze?

Stado zwierząt powinno przebywać na kwaterze kilka do kilkunastu dni. W intensywnej rotacji zwierzęta zmieniają kwatery każdego dnia. Długość wypasu na danej kwaterze zależy od systemu jaki przyjmiemy, wielkości kwatery, tempa odrastania trawy. Nie powinien on jednak przekraczać kilkunastu dni ponieważ pastwisko powinno mieć czas na regenerację, odrośnięcie traw, a także ze względu na ryzyko ponownego zarażenia się zwierząt wydalonymi pasożytami.

Jak duże powinny być kwatery?

Wielkość kwater uzależniona jest od gatunku i ilości zwierząt a także od tempa odrastania traw. Wielkość kwater powinna być dobierana na podstawie obserwacji zwierząt i ilości pożywienia na danej części.

Jakie ogrodzenie zastosować na kwaterze pastwiska?

Ogrodzenie poszczególnej kwatery może być różne i wynikać z posiadanych materiałów oraz komfortu ich użytkowania. Budując ogrodzenie trwałe można wykorzystać np. siatkę leśną. W przypadku ogrodzeń trwałych pojawia się jednak problem ze zmianą ich wielkości lub z mobilnością podczas koszenia łąki na siano. Dobrym rozwiązaniem są ogrodzenia elektryczne z elektryzatorem. Mą być one zasilane zarówno prądem z sieci jak również posiadać akumulator i mobilne panele fotowoltaiczne. Zaletą tego typu rozwiązania jest ich duża mobilność i lekkość. Dobór materiału na takie ogrodzenie zależy od zwierząt jakie będą nim zabezpieczane. Do wyboru są linki, taśmy lub siatki.

Jakie zwierzęta można wypasać w systemie kwaterowym?

Wszystkie zwierzęta korzystające z pastwiska można wypasać w systemie kwaterowym. System ten sprawdzi się nie tylko w przypadku przeżuwaczy jakimi są krowy, owce czy kozy, ale również w przypadku drobiu czy świń.

Zalety wypasu kwaterowego?

W poprzednim poście pisałem o zaletach płodozmianu. Post ten dostępny jest tutaj: Płodozmian. Podobnie jak zmiana miejsca sadzenia roślin chroni je przed chorobami i szkodnikami podobnie jest w przypadku zmiany miejsca wypasu zwierząt. Częsta zmiana kwater i powrót na tą samą dopiero po kilku tygodniach powoduje zmniejszenie ryzyka występowania pasożytów, które wydalane przez zwierzęta giną gdy nie znajdą kolejnego żywiciela. Polepsza się również stan pastwisk, który ma czas na regenerację i wzrost roślin, które nie są ciągle zgryzane lub wydeptywane. Zwierzęta bardzo często są dość wybredne i zjadają te rośliny, które są dla nich najsmaczniejsze. Ciągle ich przygryzanie może doprowadzić do zamierania rośliny, a dzięki rotacji zwierząt na pastwisku mają czas na rozwój i zgromadzenie odpowiedniej ilości składników do ponownego wzrostu. Na wypasie kwaterowym zyskuje również gleba, która co jakiś czas jest nawożona odchodami wypasanych zwierząt, a także dzięki zgryzaniu trawy buduje się jej żyzność. Temat ten ciekawie przedstawia Pan Grzegorz Ciechomski z Gospodarstwa La Fuente. Polecam wyszukać jego filmy w serwisie YouTube.

Czy wypas kwaterowy jest czymś nowym?

Wypas kwaterowy jest bardzo ważny dla zdrowia zwierząt i pastwiska, dlatego każdy kto hoduje zwierzęta na pastwisku powinien go stosować. Ten sposób wypasu ludzie stosują już od dawna. Do dzisiaj górale ciągle przeganiają swoje owce pomiędzy halami. Pamiętam, że moi dziadkowie mając krowę wypasali ją na łańcuchu i metalowym paliku wbijanym w ziemię. Palik ten był przebijany w nowe miejsce, gdy tylko krowa wyjadła otaczającą ją trawę. Dzięki temu zwierzę wracało na to samo miejsce dopiero po zjedzeniu całego pastwiska. W tym czasie trawa w miejscu pierwszego palikowania zdążyła już odrosnąć, a wszystkie pasożyty wyginąć. Był to pewnego rodzaju wypas kwaterowy, gdzie rolę ogrodzenia pełnił łańcuch. Wraz z upływem lat zmienia się stosowana technologia jednak sam system się nie zmienił a jego zalety zostały zauważone już przez naszych przodków.